Chia sẻ từ người tiêu dùng, Ông Lương Đông Hưng - Trú tại xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, một trong những người tiêu dùng (NTD) đã được bảo vệ quyền lợi chính đáng sau khi xảy ra tranh chấp liên quan đến vấn đề vật liệu xây dựng không đảm bảo chất lượng: Vào tháng 7 năm 2024, trong quá trình hoàn thiện nhà ở, ông Hưng phát hiện hơn 65m² gạch ốp tường bị lỗi ngấm nước và loang đen. Tuy nhiên, khi anh liên hệ với phía đơn vị cung cấp vật liệu xây dựng có địa chỉ trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh thì đơn vị này chần chừ không hợp tác. Đứng trước việc quyền lợi của mình bị xâm phạm, ông Hưng liên hệ với Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) Hà Tĩnh để nhờ tư vấn hỗ trợ.

Ông Lương Đông Hưng - Trú tại xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh

Ông Hưng cho biết: Khi mua một sản phẩm mà bị lỗi, ông không biết bấu víu vào ai, sau khi tìm hiểu trên mạng và được biết có Hội BVQLNTD Hà Tĩnh, ông Hưng đã đến và làm việc với Hội và được Hội hướng dẫn làm tỷ mỷ, làm các thủ tục để đòi lại quyền lợi cho mình.

Trong thực tế, không phải ai cũng may mắn được BVQLNTD như trường hợp của ông Hưng, nhất là khi hàng ngày, NTD vẫn thiếu ý thức để bảo vệ chính mình, với những thói quen dễ dãi trong mua sắm, như thích giá rẻ và không lấy hóa đơn, chứng từ, nhưng đến khi bị xâm phạm như mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái, hàng quá hạn sử dụng thì không có cơ sở để đòi lại quyền lợi.

Theo thống kê, trong năm 2024, Hội BVQLNTD Hà Tĩnh đã tiếp nhận và tư vấn hỗ trợ giải quyết 107 vụ việc phản ánh khiếu nại, tố cáo của người tiêu dùng. Trong đó tư vấn hỗ trợ qua điện thoại Zalo, Email, hòa giải thành công cho 96 vụ; trực tiếp giải quyết 11 vụ việc liên quan đến bán hàng không đảm bảo chất lượng, tuy nhiên số lượng các vụ việc được phản ánh đến Hội BVQLNTD và cơ quan chức năng chỉ mới chiếm một tỷ lệ rất nhỏ so với thực tế người tiêu dùng bị xâm hại quyền lợi.

Ông Trần Hữu Hạnh - Chủ tịch Hội BVQLNTD Hà Tĩnh

Ông Trần Hữu Hạnh - Chủ tịch Hội BVQLNTD Hà tĩnh cho biết: NTD nhận thức đang còn hạn chế tức là thiếu tìm hiểu, gặp đâu mua đó, thích giá rẻ, sính hàng ngoại, mua hàng thì không lấy hóa đơn, chứng từ. Vì vậy trong năm 2024 và những năm trước đây, tỷ lệ giải quyết khiếu nại tố cáo chỉ được rất ít, bởi vì phản ánh rất nhiều nhưng không có hóa đơn, chứng từ. Đó là nhược điểm và tồn tại của NTD khi quyền và lợi ích chính đáng của mình xâm phạm bị xâm hại thì không có cơ quan chức năng nào để phối hợp cùng xử lý, nhiều tổ chức kinh doanh cũng đang còn né tránh trong việc này vì sợ sản phẩm đó bị hàng giả, hàng nhái lên thông tin đại chúng thì ảnh hưởng đến doanh nghiệp, cho nên sự phối hợp với các đơn vị sản xuất kinh doanh đối với các cơ quan thực thi pháp luật cũng như đối với Hội là chưa phải thực sự vào cuộc. Ông Hạnh cho biết thêm: Trước hết, chúng ta phải tập trung tuyên truyền để người tiêu dùng nhận thức được trách nhiệm bảo vệ cho chính mình và cho cộng đồng trong quá trình mua sắm hàng hóa; đồng thời sẵn sàng tẩy chay tố giác các hành vi kinh doanh trái phép. Nhưng việc này thì đối với người tiêu dùng còn đang bị hạn chế, đó là một vấn đề mà cần phải được quan tâm tổ chức tuyên truyền để người tiêu dùng nhận thức được trách nhiệm tiêu dùng đối với xã hội. Thứ hai, đối với các cơ quan chức năng, cần xây dựng các chuyên đề kiểm tra việc kinh doanh các mặt hàng, hàng giả, hàng nhái,… trên địa bàn.

Hội BVQLNTD Hà Tĩnh xử lý, giải quyết các đơn thư khiếu nại từ NTD

Rõ ràng việc bảo vệ quyền lợi NTD vẫn còn gặp nhiều khó khan. Nguyên nhân là do khi mua phải hàng hóa kém chất lượng, nhiều NTD ngại khiếu nại với tâm lý cho qua. Bên cạnh đó là do nhận thức của phần lớn NTD nói chung còn hạn chế, chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi và nghĩa vụ, trách nhiệm của mình. Nhiều trường hợp NTD bị xâm hại về quyền lợi khi mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng không biết khiếu nại ở đâu? yêu cầu bồi thường như thế nào? Chính vì vậy, quyền lợi của NTD vẫn đang bị xâm phạm bằng nhiều hình thức, như: Sản xuất buôn bán lưu thông trên thị trường những hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, sản phẩm mất an toàn vệ sinh thực phẩm gây hại cho sức khỏe NTD, nhiều sản phẩm được thổi phồng chất lượng quảng cáo không đúng sự thật vẫn nhan nhản trên các kênh thông tin khác nhau. Mặc dù cơ quan chức năng, nhất là lực lượng quản lý thị trường đã vào cuộc quyết liệt, nhưng vẫn chưa thể xử lý và giải quyết dứt điểm.

Ông Nguyễn Đình Khoa - Phó Cục trưởng Cục quản lý thị trường Hà Tĩnh

Ông Nguyễn Đình Khoa - Phó Cục trưởng Cục quản lý thị trường Hà Tĩnh chia sẻ: Mặc dầu đã vào cuộc rất quyết liệt, nhưng việc kinh doanh qua hình thức thương mại điện tử cũng đã gây nhiều khó khăn cho các lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, do hàng hóa không có địa điểm kinh doanh cố định.

Mua bán hàng hóa trên không gian mạng

Luật BVQLNTD sửa đổi năm 2023 chính thức có hiệu lực từ tháng 7 năm 2024, nhằm thể chế hóa các chủ trương đường lối của đảng, chính sách của Nhà nước về việc hoàn thiện thể chế BVQLNTD, tuy nhiên cho đến nay, việc thực hiện Luật vẫn còn cho thấy thiếu sự chủ động của NTD, chẳng hạn như nhiều người vẫn chưa nắm rõ Luật, chưa hiểu hết được các quyền lợi, nghĩa vụ của mình dẫn đến thờ ơ và không biết cách tự bảo vệ những quyền lợi chính đáng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân NTD mà còn là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng hàng giả, hàng nhái hành vi gian lận thương mại vẫn còn diễn ra phổ biến.

Cục QLTT Hà Tĩnh kiểm tra các sản phẩm, hàng hóa lưu thông trên thị trường

Chia sẻ từ bà Phan Thị Trà - NTD trú tại phường Tràn Phú, TP Hà Tĩnh: Để đảm bảo quyền lợi cho NTD, bản thân bà hay tất cả NTD mong rằng những cơ sở sản xuất sẽ giữ được uy tín, thương hiệu của mình mỗi lần cho ra các sản phẩm thì sản phẩm đó phải đạt được chất lượng và đề cao vai trò của NTD lên hàng đầu.

Như vậy có thể thấy, việc BVQLNTD còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng môi trường tiêu dùng an toàn, minh bạch. Từ đó khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính phát triển bền vững, vì lợi ích cộng đồng góp phần làm lành mạnh hóa thị trường, kích thích tiêu dùng phát triển kinh tế xã hội.

Để nâng cao hiệu quả công tác BVQLNTD, hàng năm Sở Công Thương; Hội BVQLNTD Hà Tĩnh, cùng với các ngành chức năng địa phương đã tăng cường các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các tổ chức cá nhân sản xuất kinh doanh và người tiêu dùng trên địa bàn về các nội dung liên quan đến công tác bảo vệ quyền, lợi ích của NTD. Truyền tải các thông điệp đến người dân trên địa bàn về vai trò ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày quyền của NTD Việt Nam 15/3, triển khai cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Đồng thời phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra xử lý vi phạm; huy động sự tham gia của các cơ quan nhà nước tổ chức chính trị xã hội, doanh nghiệp và NTD với các hoạt động liên quan. Đặc biệt ngày quyền của NTD Việt Nam phải được các cấp ngành liên quan tổ chức với nhiều hoạt động thiết thực hiệu quả có tác dụng nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp, NTD cũng như toàn xã hội trong việc xây dựng một nền thương mại văn minh.

Ông Trần Sỹ Hùng - Phó Trưởng phòng Kinh tế, Hạ Tầng và Đô Thị - UBND Huyện Can Lộc, Hà Tĩnh chia sẻ: Thời gian qua, Phòng Kinh tế hạ tầng đã phối hợp với Hội BVQLNTD tỉnh tiếp tục tổ chức quán triệt tuyên truyền sâu rộng về cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Đây là một chương trình thể hiện tinh thần yêu nước, trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm và khát vọng của người Việt Nam trong sản xuất ở kinh doanh, quảng bá và sử dụng hàng Việt Nam

Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế số, thương mại điện tử cùng sự xuất hiện của nhiều phương thức kinh doanh tiêu dùng mới mang đến nhiều tiện lợi nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ xâm phạm đến quyền lợi người tiêu dùng. Ngoài nỗ lực của các cấp ngành thì trước hết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiệu quả, nhất thiết phải có sự chủ động chung tay của chính người tiêu dùng để xây dựng môi trường kinh doanh tiêu dùng lành mạnh an toàn./.

Hội BVQLNTD Hà Tĩnh