10 năm nghiện thuốc lá, 4 năm vật vã cai nghiện
10 năm nghiện thuốc lá, 4 năm vật vã cai nghiện
Từ một điếu thuốc xã giao thời sinh viên đến hai gói thuốc mỗi ngày khi trưởng thành, anh họ tôi từng nghĩ rằng thuốc lá sẽ gắn bó với mình suốt cuộc đời. Nhưng rồi, một kết quả khám sức khỏe vào năm 2021 đã trở thành bước ngoặt, mở ra hành trình hơn bốn năm kiên trì, vật vã nhưng quyết liệt để nói lời chia tay với thuốc lá – một hành trình không chỉ của riêng cá nhân anh, mà còn là câu chuyện chung của hàng triệu người hút thuốc tại Việt Nam hiện nay.
Anh bắt đầu hút thuốc từ những năm đại học. Ban đầu, thuốc lá chỉ xuất hiện trong những cuộc gặp gỡ bạn bè, những buổi ôn thi căng thẳng hay vài lần “xã giao” cho dễ hòa nhập. Nhưng như nhiều người khác, anh không nhận ra rằng sự lệ thuộc đã hình thành từ lúc nào không hay.
Từ một điếu mỗi ngày, thói quen ấy nhanh chóng tăng lên thành một gói, rồi hai gói thuốc/ngày. Thuốc lá len lỏi vào mọi khoảnh khắc sinh hoạt: sau mỗi bữa ăn, lúc uống cà phê, khi công việc áp lực hay thậm chí trong những giờ nghỉ ngắn. Điếu thuốc trở thành vật bất ly thân, một phản xạ vô thức của cơ thể.
Gia đình nhiều lần khuyên can. Bố mẹ lo lắng khi thấy anh ho dai dẳng, hơi thở nặng mùi, làn da sạm đi. Nhưng anh luôn tự trấn an: “Căng thẳng thì hút một chút cho thoải mái”. Lý do quen thuộc ấy trở thành “lá chắn” giúp anh tiếp tục sống chung với khói thuốc suốt hơn 10 năm.
Năm 2021, trong một lần khám sức khỏe định kỳ, anh nhận được kết luận phổi có dấu hiệu tổn thương nhẹ. Bác sĩ khuyến cáo cần bỏ thuốc lá ngay nếu không muốn nguy cơ tiến triển nặng hơn.
Lần đầu tiên, nỗi sợ thực sự xuất hiện. Không còn là lời nhắc nhở của người thân, mà là cảnh báo trực tiếp từ y khoa. Đêm hôm ấy, anh trằn trọc không ngủ, nghĩ đến vợ con, đến tương lai và viễn cảnh phải đối diện bệnh tật khi tuổi đời còn trẻ.
Theo các chuyên gia của Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (BVNTD Việt Nam), rất nhiều người hút thuốc chỉ thực sự nghiêm túc nghĩ đến việc cai nghiện khi sức khỏe phát tín hiệu cảnh báo. Tuy nhiên, khi đó, tổn thương do thuốc lá gây ra đã âm thầm tích tụ trong nhiều năm.
Anh bắt đầu hành trình cai thuốc bằng cách giảm dần lượng hút: từ một gói xuống nửa gói, rồi chỉ còn vài điếu mỗi ngày. Song song đó, anh sử dụng kẹo ngậm, trà thảo mộc, tăng cường vận động thể chất để “đánh lạc hướng” bản thân mỗi khi cơn thèm thuốc xuất hiện.
Những tháng đầu là khoảng thời gian vô cùng khó khăn. Cơ thể bứt rứt, tay chân run rẩy, tâm trạng dễ cáu gắt. Chỉ cần thoáng ngửi thấy mùi thuốc từ người khác, ý chí lại bị thử thách dữ dội. Có những đêm, anh mơ thấy mình hút thuốc, tỉnh dậy mồ hôi đầm đìa, cảm giác thèm thuốc đến mức run người.
Theo phân tích của chuyên gia Hội BVNTD Việt Nam, nicotine là chất gây nghiện mạnh, tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương. Việc cai thuốc không chỉ là bỏ một thói quen, mà là quá trình điều chỉnh lại cơ chế sinh học và hành vi đã hình thành lâu dài. Những biểu hiện như lo âu, cáu gắt, mất ngủ hay thèm thuốc dữ dội là phản ứng hoàn toàn bình thường của cơ thể trong giai đoạn cai nghiện.
Trong suốt hành trình cai thuốc, gia đình là điểm tựa quyết định giúp anh không bỏ cuộc. Vợ anh không trách móc hay gây áp lực, mà chọn cách đồng hành: cùng tìm hiểu tài liệu về tác hại của thuốc lá, nhẹ nhàng nhắc nhở mỗi khi anh dao động.
Đặc biệt, các con anh đã làm một tấm “hợp đồng” nhỏ: “Nếu bố bỏ thuốc, chúng con sẽ thưởng cho bố 100 cái ôm”. Chính những điều giản dị ấy đã giúp anh vượt qua nhiều thời điểm tưởng chừng không thể tiếp tục.
Bà Trần Thị Dung - Phó chủ tịch Hội BVNTD Việt Nam cho rằng, sự đồng hành của gia đình và cộng đồng đóng vai trò then chốt trong cai nghiện thuốc lá. Khi người cai thuốc nhận được sự thấu hiểu thay vì chỉ trích, khả năng thành công sẽ cao hơn đáng kể.
Phải mất gần hai năm, anh mới có thể tự tin khẳng định mình không còn phụ thuộc vào thuốc lá. Những cơn thèm giảm dần, hơi thở không còn mùi hôi, sức khỏe cải thiện rõ rệt. Anh tăng cân, da sáng hơn, giọng nói trong trẻo hơn.
Anh bắt đầu tham gia các hoạt động thể thao như chạy bộ, bơi lội. Mỗi lần hoàn thành quãng chạy 10 km mà không hụt hơi, với anh, đó không chỉ là dấu hiệu hồi phục sức khỏe, mà còn là sự chiến thắng chính bản thân mình.
Đến nay, hơn bốn năm kể từ ngày quyết định cai thuốc, anh hoàn toàn nói không với thuốc lá. Ngay cả trong những buổi gặp gỡ bạn bè hút thuốc, anh vẫn giữ vững lập trường. Từ một người từng lệ thuộc nặng nề, anh trở thành tấm gương để người thân, đồng nghiệp noi theo.
Nhìn lại hành trình ấy, anh thường chia sẻ: cai thuốc lá không hề dễ, nhưng hoàn toàn có thể nếu đủ quyết tâm và có sự hỗ trợ đúng cách. Thuốc lá không mang lại niềm vui thực sự, mà chỉ tạo ra sự lệ thuộc. Khi vượt qua được, con người sẽ cảm nhận rõ ràng sự nhẹ nhõm cả về thể chất lẫn tinh thần.
Từ góc nhìn của Hội BVNTD Việt Nam, mỗi câu chuyện cai thuốc thành công không chỉ mang ý nghĩa cá nhân, mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá, hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và xây dựng môi trường sống lành mạnh hơn.
Phương Dung
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. các trường bắt buộc được đánh dấu (*)
.jpg)
.jpg)
Danh sách bình luận