Thuốc lá – mối đe dọa âm thầm và lời cảnh tỉnh cho cộng đồng
Thuốc lá – mối đe dọa âm thầm và lời cảnh tỉnh cho cộng đồng
Trong nhịp sống hiện đại, khi khoa học – công nghệ không ngừng tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của con người ngày càng được nâng cao, những hiểm họa đối với sức khỏe vẫn âm thầm tồn tại và đe dọa từng gia đình. Một trong số đó là việc hút thuốc lá – thói quen tưởng chừng vô hại, được nhiều người coi như cách giải tỏa căng thẳng, nhưng thực chất lại là “kẻ sát nhân thầm lặng”, gieo rắc bệnh tật, tổn thất và cả những cái chết thương tâm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm khoảng 8 triệu người trên thế giới tử vong có liên quan đến thuốc lá. Đáng chú ý, hơn 1 triệu trường hợp trong số đó chết do hít phải khói thuốc thụ động – những nạn nhân không hề sử dụng thuốc lá nhưng lại chịu ảnh hưởng từ những người xung quanh. Ở Việt Nam, Bộ Y tế ước tính mỗi năm có khoảng 40.000 ca tử vong vì các bệnh do thuốc lá gây ra, tức trung bình hơn 100 người chết mỗi ngày. Phía sau những con số lạnh lùng ấy là nỗi đau, sự mất mát và gánh nặng đè lên hàng chục nghìn gia đình.
Gánh nặng bệnh tật từ “kẻ sát nhân thầm lặng”
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh, trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó ít nhất 70 chất có khả năng gây ung thư. Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 20 lần so với người không hút. Không chỉ vậy, thuốc lá còn là nguyên nhân trực tiếp của hàng loạt bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, viêm phế quản…
Khói thuốc thụ động cũng để lại nhiều hậu quả đáng lo ngại. Trẻ em sống trong môi trường có khói thuốc dễ mắc các bệnh đường hô hấp, viêm phổi, viêm tai giữa; đồng thời bị ảnh hưởng đến phát triển trí não và thể chất. Phụ nữ mang thai tiếp xúc với khói thuốc có nguy cơ sinh non, sảy thai hoặc sinh con nhẹ cân. Người cao tuổi, vốn đã suy giảm sức đề kháng, càng dễ bị mắc bệnh tim mạch và hô hấp khi sống trong môi trường có nhiều khói thuốc.
Những tác động này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe từng cá nhân mà còn đặt ra thách thức lớn đối với hệ thống y tế, đòi hỏi sự quan tâm mạnh mẽ hơn từ toàn xã hội.
Thiệt hại kinh tế và hệ lụy xã hội – những mất mát không thể đong đếm
Tác hại của thuốc lá không chỉ nằm ở những số phận bị cướp mất bởi bệnh tật mà còn là những tổn thất nặng nề về kinh tế. Theo Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, chi phí điều trị các bệnh liên quan đến thuốc lá hàng năm lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Con số này chưa tính đến những thiệt hại gián tiếp như giảm năng suất lao động, tăng số ngày nghỉ bệnh, hoặc mất thu nhập do người lao động tử vong sớm.
Ở cấp độ gia đình, nhiều người hút thuốc đều đặn tiêu tốn từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng mỗi năm – khoản tiền lẽ ra có thể dành cho chăm sóc sức khỏe, học tập của con cái hay các nhu cầu thiết yếu khác. Thuốc lá vì thế không chỉ gây hại sức khỏe mà còn “rút cạn” nguồn lực tài chính của hàng triệu hộ gia đình.
Bên cạnh đó, thuốc lá còn để lại nhiều hệ lụy xã hội lâu dài. Hút thuốc nơi công cộng gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến những người xung quanh và có thể làm phát sinh xung đột trong giao tiếp hằng ngày. Trẻ em lớn lên trong môi trường có người hút thuốc dễ hình thành thói quen xấu, tiếp nối vòng luẩn quẩn nghiện nicotine qua nhiều thế hệ. Không ít nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình sản xuất và tiêu thụ thuốc lá gây hại nghiêm trọng đến môi trường: chặt phá rừng để trồng cây thuốc lá, sử dụng nhiều hóa chất độc hại trong sản xuất, và thải ra môi trường hàng tỷ đầu lọc thuốc lá mỗi năm – loại rác thải khó phân hủy và cực kỳ độc hại.
Đẩy mạnh phòng, chống tác hại thuốc lá – nhiệm vụ cấp bách của toàn xã hội
Trước thực trạng đáng báo động ấy, công tác phòng, chống tác hại thuốc lá cần được triển khai quyết liệt và đồng bộ ở tất cả các cấp, ngành và cộng đồng. Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách như cấm hút thuốc tại nơi công cộng, tăng thuế tiêu thụ, cảnh báo bằng hình ảnh trên bao bì và siết chặt quản lý thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, để các biện pháp này phát huy hiệu quả, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa từ các cơ quan quản lý và chính quyền địa phương.
Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và trường học cần xây dựng môi trường “không khói thuốc”, đưa tiêu chí phòng, chống tác hại thuốc lá vào đánh giá thi đua. Những mô hình đơn vị không khói thuốc cần được nhân rộng, gắn với nếp sống văn minh, an toàn và lành mạnh.
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người hút thuốc cai nghiện. Sự động viên, khuyên nhủ, lắng nghe và đồng hành từ người thân là động lực lớn để giúp họ từ bỏ thói quen có hại này.
Vai trò của mỗi cá nhân – chìa khóa tạo nên thay đổi
Trong cuộc chiến chống lại thuốc lá, mỗi cá nhân chính là “tuyến đầu”. Người đang hút thuốc cần quyết tâm bỏ thuốc, bởi bỏ sớm ngày nào là lợi cho sức khỏe ngày đó. Người không hút thuốc cần chủ động bảo vệ mình bằng cách từ chối khi bị mời hút; đồng thời nhắc nhở người hút thuốc tuân thủ quy định tại nơi công cộng.
Mỗi công dân cũng có thể góp phần vào công tác tuyên truyền bằng những hành động giản đơn: chia sẻ hình ảnh, bài viết về tác hại của thuốc lá trên mạng xã hội, tham gia các hoạt động cộng đồng, khuyến khích người thân sống lành mạnh, tập luyện thể thao.
Cuộc thi tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2025 là một trong những hoạt động thiết thực nhằm huy động sức sáng tạo của người dân. Mỗi tác phẩm dự thi – dù là bài viết, tranh vẽ, video hay tiểu phẩm – đều là tiếng nói góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, lan tỏa thông điệp “Nói không với thuốc lá” đến mọi tầng lớp trong xã hội.
Hướng tới một Việt Nam không khói thuốc
Là một công dân trẻ, tác giả mong muốn được đóng góp một phần nhỏ bé của mình trong hành trình xây dựng một xã hội văn minh, khỏe mạnh và không khói thuốc. Một Việt Nam nơi trẻ em được hít thở bầu không khí trong lành, nơi những người cha, người mẹ sống khỏe mạnh bên gia đình, nơi những con số tử vong do thuốc lá chỉ còn trong quá khứ – đó không chỉ là mong muốn mà là mục tiêu hoàn toàn có thể đạt được nếu mỗi chúng ta cùng chung tay.
Kết lại, thông điệp được gửi gắm rất rõ ràng: “Thuốc lá hủy hoại sức khỏe – hãy bỏ thuốc để cuộc sống tốt đẹp hơn. Vì bản thân, vì gia đình, vì thế hệ tương lai – hãy cùng xây dựng một Việt Nam không khói thuốc.” Đây không chỉ là lời kêu gọi mà còn là hành động thiết thực cần được lan tỏa trong toàn xã hội hôm nay.
Nguyễn Phương Thảo
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. các trường bắt buộc được đánh dấu (*)
.jpg)
.jpg)
Danh sách bình luận