Tạo “dòng chảy ngược” trên mạng xã hội: Khi giới trẻ lên tiếng chống lại làn sóng “khói ảo”
Tạo “dòng chảy ngược” trên mạng xã hội: Khi giới trẻ lên tiếng chống lại làn sóng “khói ảo”
Thuốc lá điện tử – hay còn gọi là Pod, Vape – đang len lỏi mạnh mẽ trong đời sống giới trẻ Việt Nam. Từ những video “khoe khói chill” trên TikTok đến các clip hướng dẫn “thả khói nghệ thuật”, mạng xã hội đang vô tình trở thành bệ phóng cho một trào lưu độc hại. Nhưng cũng chính tại nơi ấy, một “dòng chảy ngược” đang được kêu gọi – do chính người trẻ khởi xướng – với thông điệp mạnh mẽ: “Không khói ảo – Sống thật chất.”
Các chuyên gia và tổ chức xã hội cho rằng, để ngăn chặn tình trạng lan rộng của thuốc lá điện tử, cần tận dụng chính mạng xã hội – nơi bắt đầu vấn đề – để trở thành một phần của giải pháp. Khi người trẻ hiểu, đồng cảm và cùng hành động, họ có thể trở thành lực lượng thay đổi lớn nhất.
Mạng xã hội – “mảnh đất” lan truyền nhanh cả điều tốt lẫn điều xấu
Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ thanh thiếu niên Việt Nam từng thử hút thuốc lá điện tử tăng gần 10 lần chỉ trong vòng 5 năm. Phần lớn các em cho biết họ “biết đến và học cách sử dụng” qua mạng xã hội. TikTok, Facebook, Instagram hay YouTube tràn ngập những nội dung gắn với hình ảnh trẻ trung, hiện đại, âm nhạc sôi động – nơi “hút Pod” được tô vẽ như biểu tượng của phong cách sống tự do, cá tính.
Những video này dễ dàng thu hút hàng trăm nghìn lượt xem, bình luận và chia sẻ, khiến hành vi hút thuốc lá điện tử dần trở nên “bình thường hóa” trong mắt giới trẻ. Càng nguy hiểm hơn khi một số nội dung quảng cáo trá hình giới thiệu Pod “ít hại hơn thuốc lá truyền thống”, “giúp giảm stress”, hoặc “không gây nghiện” – những thông tin hoàn toàn sai lệch về mặt khoa học.
Mối nguy của thuốc lá điện tử dưới góc nhìn chuyên gia
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, nhận định: “Chính sức lan tỏa của mạng xã hội khiến việc ‘thử khói cho vui’ trở nên phổ biến. Nhưng ít ai biết, chỉ một vài lần sử dụng đã có thể dẫn đến nghiện nicotine – một dạng nghiện sinh lý rất khó cai. Tệ hơn, nhiều loại Pod hiện nay còn chứa chất kích thích, khiến người dùng dấn sâu vào con đường lệ thuộc và phạm pháp.”
Khi “dòng chảy ngược” bắt đầu từ chính người trẻ
Tuy nhiên, bên cạnh những nội dung lệch chuẩn, mạng xã hội cũng đang chứng kiến sự trỗi dậy của một phong trào tích cực – “#NoPodChallenge”, do chính các bạn trẻ khởi xướng. Thay vì khoe khói, họ khoe nụ cười khỏe mạnh, lối sống năng động và tinh thần sống thật chất.
Trên TikTok, hàng loạt video với hashtag #NoPodChallenge, #SongThatChat, #NoSmokeGeneration đang lan truyền, thu hút hàng triệu lượt xem. Người trẻ kể lại câu chuyện thật – từ việc từng bị bạn bè rủ rê hút Pod, đến hành trình vượt qua cám dỗ, tìm lại bản thân. Những clip chỉ vài chục giây nhưng mang thông điệp mạnh mẽ: “Không cần khói, vẫn chill – vì sức khỏe mới là đẳng cấp.”
Theo TS. Trần Thị Dung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO):
“Thế hệ trẻ không phải là nạn nhân, họ có thể là tác nhân của sự thay đổi. Chúng ta nên trao cho họ cơ hội để dẫn dắt phong trào sống tích cực. Chính họ mới hiểu rõ sức hút của mạng xã hội và biết cách biến nền tảng này thành công cụ bảo vệ mình và bạn bè.”
Truyền thông sáng tạo – chìa khóa để thay đổi hành vi
Các chuyên gia truyền thông khẳng định, muốn tác động hiệu quả đến giới trẻ, không thể chỉ dừng lại ở tuyên truyền một chiều. Thay vào đó, cần sử dụng chính ngôn ngữ, xu hướng và nền tảng mà họ yêu thích: các clip ngắn, hình ảnh bắt trend, thử thách lan tỏa.
Chiến dịch truyền thông có thể kết hợp câu chuyện thật của người bỏ Pod, hình ảnh nghệ sĩ trẻ nói không với thuốc lá điện tử, hoặc các cuộc thi sáng tạo nội dung “Không khói ảo – Sống thật chất” trên mạng xã hội. Khi giới trẻ được tham gia, họ trở thành người sáng tạo – chứ không chỉ là người tiếp nhận.
Một ví dụ điển hình là tại một số trường THPT ở Hà Nội, học sinh đã tự tổ chức cuộc thi “30 ngày không khói”, quay video chia sẻ cảm nhận mỗi ngày khi nói không với thuốc lá điện tử. Chỉ sau một tuần, các video này đã lan tỏa mạnh mẽ, nhận được sự ủng hộ từ thầy cô và phụ huynh.
Đồng hành – không áp đặt
Dưới góc nhìn xã hội học, việc ngăn chặn trào lưu Pod không thể chỉ bằng biện pháp hành chính hay cấm đoán. Giới trẻ ngày nay đề cao tự do cá nhân, nên mọi thông điệp cần được truyền tải một cách tôn trọng, gần gũi, mang tinh thần đồng hành.
Phụ huynh cần thay đổi cách tiếp cận – từ “ngăn cấm” sang “đối thoại”, từ “phán xét” sang “chia sẻ”. Nhà trường có thể tạo sân chơi, diễn đàn để học sinh nói về áp lực, sự tò mò và cách họ vượt qua. Các tổ chức xã hội, như VICOPRO hay Đoàn Thanh niên, có thể làm cầu nối giữa chuyên gia và giới trẻ, giúp các em tiếp cận thông tin đúng đắn.
Khi giới trẻ nói “không khói ảo – sống thật chất”
Trong thời đại số, không ai có thể ngăn dòng chảy thông tin, nhưng chúng ta có thể tạo ra dòng chảy mới – lành mạnh hơn, văn minh hơn. Khi những người trẻ chủ động chia sẻ câu chuyện thật, lan tỏa thông điệp tích cực, sức mạnh cộng đồng sẽ dần đẩy lùi những xu hướng độc hại.
“Không khói ảo – Sống thật chất” không chỉ là khẩu hiệu, mà là lời khẳng định cho một thế hệ biết sống có trách nhiệm – với bản thân, với cộng đồng, và với tương lai. Chính họ – những người từng là nạn nhân của trào lưu Pod – đang trở thành những “người truyền lửa”, dẫn đầu cho một phong trào sống xanh, sống khỏe, sống thật.
Lê Hoàng
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. các trường bắt buộc được đánh dấu (*)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Danh sách bình luận