Khói đêm ở One 18 - Khi khói thuốc đánh thức cả một cộng đồng
“Khói đêm ở One 18” — Khi khói thuốc đánh thức cả một cộng đồng

Đêm xuống, ánh đèn vàng trải dài theo hành lang chung cư One 18. Ở một góc ban công tầng 10, tiếng bật lửa le lói, một điếu thuốc được rút ra, kéo thật chậm rồi thở ra. Khói lan vào không gian - thoáng đầu, thoáng sau - nhưng với nhiều người trong tòa nhà đó, một hơi thuốc là bắt đầu cho cả một chuỗi tác động âm thầm và dài hạn.
One 18 không khác nhiều so với các khối nhà cao tầng khác của thành phố: nhiều hộ gia đình, nhiều lối đi chung, nhiều cuộc sống chồng chéo. Và trong sự chồng chéo đó, có một vấn đề tưởng nhỏ nhưng gây chia rẽ - thuốc lá. Ở hành lang, trên ban công, dưới sân, một nỗi âu lo âm ỉ ngày càng lớn: khói thuốc không chỉ ảnh hưởng người hút, mà kéo theo hậu quả cho hàng chục mảnh đời vô tội.
Câu chuyện về thuốc lá ở One 18 không chỉ là vấn đề của vài người hút nơi công cộng. Đó là câu chuyện về sự bất an của trẻ con chơi gần lối đi; về bà Lan, 53 tuổi, phải nhắm mắt nhờ nước mũi vì khói thuốc tràn vào căn hộ; về anh Minh - một ông bố trẻ - nửa đêm thức dậy dỗ con vì ho khan kéo dài. Nó là câu chuyện về một cộng đồng cùng sống sát nhau, nơi thói quen cá nhân dễ dàng trở thành rủi ro chung.
“Ban đầu tôi nghĩ chỉ là mùi khó chịu,” bà Lan kể, đôi mắt run run khi nhớ lại những đêm không ngủ vì khói thuốc từ ban công đối diện tràn qua cửa sổ. “Rồi con cháu tôi ho, người trong nhà thường xuyên mệt. Tôi biết hút thuốc có hại, nhưng không ngờ khói lại ảnh hưởng đến cả nhà như thế.”
Ở One 18, tình trạng hút thuốc nơi công cộng hành lang, thang bộ, ban công chung đã trở thành điểm nóng. Một số cư dân cho biết họ từng cãi nhau, nhắc nhở, thậm chí gửi thư kiến nghị đến ban quản lý tòa nhà, nhưng hành vi vẫn tái diễn. Có người viện cớ “thói quen lâu năm”, có người nói “chỉ một vài lần”, có người khác thì cho rằng “đó là quyền tự do cá nhân”.
Nhưng quyền tự do không thể được dùng để xâm phạm quyền sống và sức khỏe của người khác. Trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh mạn tính, họ là những mảnh ghép yếu nhất chịu tổn thương nhiều nhất bởi khói thuốc thụ động. Ở One 18, tiếng ho của trẻ em, ánh mắt mệt mỏi của người già và những cuộc họp căng thẳng trong ban quản trị đã dần chuyển hóa một vấn đề cá nhân thành mối quan tâm cộng đồng.
Một buổi chiều Chủ nhật, Ban quản trị tòa nhà tổ chức một buổi đối thoại nhỏ mời cư dân lên tiếng. Tại đó, chị Hằng mẹ của bé An mới 4 tuổi đứng lên nói với giọng run: “Tôi đã mang con đi khám vì ho kéo dài. Bác sĩ nói có thể do tiếp xúc khói thuốc. Tôi không muốn con lớn lên với chuyện này.” Không ai phủ nhận, bầu không khí im lặng như nặng hơn. Có những ánh mắt hổ thẹn, có những ánh mắt vẫn còn bướng bỉnh.
Câu hỏi đặt ra: làm thế nào để thay đổi? Thay đổi bắt đầu bằng nhận thức. Ai đó cần hiểu rõ rằng hút thuốc ở nơi chung không chỉ là mùi khó chịu đó là một mối hại sức khỏe cộng đồng. Ở One 18, khi những câu chuyện cá nhân được chia sẻ một đứa trẻ thở khò khè, một phụ nữ mang thai buộc phải tránh khu vực hành lang, một cụ già bị hen tái phát thì lý thuyết biến thành hình ảnh, và hình ảnh khiến người ta nhức nhối.

Nhưng nhận thức chưa đủ; cần có quy tắc rõ ràng và kiểm soát nhất quán. Ban quản trị tòa nhà đã nhận ra điều này và bắt tay vào xây dựng quy định nghiêm ngặt hơn: cấm hút thuốc ở khu vực hành lang, thang bộ, khu vui chơi trẻ em và gần lối vào tòa nhà; đặt biển báo; tăng cường tuần tra; xử lý vi phạm bằng nhắc nhở hay cảnh cáo. Điều quan trọng là các biện pháp phải có tính giáo dục song song với sự kiên quyết để người hút cảm thấy bị mời gọi thay đổi hơn là bị trừng phạt một cách đơn độc.
Và rồi là hỗ trợ để từ bỏ. Một người dân từng hút thuốc 20 năm, anh Tuấn, chia sẻ: “Tôi đã cố gắng bỏ vài lần nhưng không thành. Khi biết có nhóm hỗ trợ trong tòa nhà, người ta chia sẻ kinh nghiệm, những mẹo nhỏ như thay đổi thói quen buổi sáng, tìm hoạt động thay thế, tôi cảm thấy có động lực hơn.” Nhóm nhỏ này do một vài cư dân tình nguyện lập nên - tổ chức chia sẻ, giới thiệu tài liệu, và thậm chí liên lạc nhẹ nhàng với những ai muốn bỏ thuốc. Họ không phán xét; họ chỉ cho thấy con đường thực tế để từng bước thoát khỏi nicotine.
Một thay đổi khác là xây dựng những không gian thay thế: khu vực hút thuốc riêng biệt, xa khu dân cư, có biển hướng dẫn rõ ràng và các dụng cụ dập tắt. Điều này không phải là “tha thứ” cho việc hút thuốc, mà là một cách giảm tối đa tiếp xúc cho phần đông cư dân không hút. Nhưng giải pháp bền vững nhất vẫn là giảm số người hút trong cộng đồng.
Ở One 18, nỗ lực cộng đồng đã cho thấy kết quả nhỏ nhưng ý nghĩa: những buổi tối ít khói hơn, trẻ con chơi đùa tự do hơn ở sân chung, những lời cảm ơn thầm lặng của những người già không còn phải che mũi thoáng mạnh mỗi khi bước ra hành lang. Những thay đổi này không xảy ra qua một đêm; chúng được xây dựng bằng từng cuộc nói chuyện chân thành, bằng quy tắc chung được thực thi và bằng bàn tay giúp đỡ khi ai đó muốn từ bỏ.
Kết thúc câu chuyện, One 18 không muốn trở thành những bức tường căng thẳng giữa người hút và người không hút. Họ muốn trở thành cộng đồng biết chăm sóc nhau: nơi quyền tự do cá nhân được tôn trọng nhưng không vượt qua quyền được thở không khí trong lành của hàng xóm. Họ hiểu rằng từ bỏ thuốc lá không chỉ là điều tốt cho người hút - đó là món quà cho cả cộng đồng.
Nếu bạn sống ở One 18 hay bất kỳ chung cư nào, hãy bắt đầu bằng một hành động nhỏ: nói chuyện với hàng xóm thay vì la mắng; tham gia buổi đối thoại cộng đồng; nếu bạn hút thuốc, cân nhắc tìm hỗ trợ để giảm hoặc bỏ; nếu bạn không hút, hãy lên tiếng vì không khí chung. Khi mỗi người góp một chút, khói đêm sẽ dần nhạt và cuộc sống chung sẽ trọn vẹn hơn cho tất cả.
Chung cư vẫn là nơi để sống, để ăn, để nghỉ, để nuôi nấng thế hệ mai sau. Hãy để hơi thở ở One 18 là hơi thở của sức khỏe, của trách nhiệm và của hy vọng chứ không phải là hơi thở của một điếu thuốc.
Hoài An
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. các trường bắt buộc được đánh dấu (*)
Danh sách bình luận