Bản kiểm điểm là mức kỷ luật cao nhất với học sinh THCS, THPT: Liệu có đủ sức răn đe trước vi phạm thuốc lá điện tử, bạo lực học đường?
Bản kiểm điểm là mức kỷ luật cao nhất với học sinh THCS, THPT: Liệu có đủ sức răn đe trước vi phạm thuốc lá điện tử, bạo lực học đường?
Dự thảo Thông tư quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo đang thu hút sự quan tâm lớn của xã hội khi đề xuất bản kiểm điểm là hình thức kỷ luật cao nhất đối với học sinh THCS và THPT. Trong bối cảnh nhiều vấn đề học đường đáng lo ngại như hút thuốc lá điện tử, bạo lực học đường, vi phạm đạo đức và pháp luật ngày càng diễn biến phức tạp, câu hỏi đặt ra là: liệu hình thức kỷ luật này có đủ sức răn đe, hay cần những giải pháp đồng bộ hơn?
Theo dự thảo, các hình thức kỷ luật mang tính nặng nề như đình chỉ học tập dài ngày, đuổi học được thay thế bằng các biện pháp mang tính giáo dục, hỗ trợ học sinh nhận thức và sửa sai. Bản kiểm điểm không chỉ đơn thuần là tường trình vi phạm, mà còn là quá trình để học sinh tự nhìn lại hành vi, hiểu rõ hậu quả và cam kết thay đổi.
Đại diện một trường THPT tại Hà Nội cho rằng, cách tiếp cận này phù hợp với tinh thần lấy người học làm trung tâm. “Kỷ luật không phải để loại bỏ học sinh khỏi môi trường giáo dục, mà để giúp các em trưởng thành hơn từ chính sai lầm của mình”, vị này nói.
Tuy nhiên, không ít phụ huynh và giáo viên băn khoăn trước thực tế những hành vi vi phạm trong học đường hiện nay không còn dừng ở mức nhỏ lẻ. Việc học sinh hút thuốc lá điện tử trong trường, đánh nhau, quay clip bạo lực đăng lên mạng xã hội hay thậm chí vi phạm pháp luật đã và đang đặt ra những thách thức mới cho công tác quản lý giáo dục.
Một giáo viên chủ nhiệm chia sẻ: “Có những em vi phạm nhiều lần, đã viết kiểm điểm không chỉ một mà nhiều lần, nhưng hành vi chưa thay đổi. Nếu chỉ dừng ở kiểm điểm mà thiếu biện pháp hỗ trợ, giám sát tiếp theo thì hiệu quả răn đe sẽ không cao”.
Theo các chuyên gia giáo dục, bản kiểm điểm chỉ thực sự có ý nghĩa khi được đặt trong một hệ sinh thái giáo dục kỷ luật tích cực. Điều này bao gồm sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các lực lượng xã hội.
Chuyên gia tâm lý học đường nhận định, đối với các hành vi như hút thuốc lá điện tử hay bạo lực học đường, nguyên nhân thường bắt nguồn từ áp lực tâm lý, ảnh hưởng từ bạn bè, mạng xã hội hoặc sự thiếu quan tâm, định hướng từ gia đình. “Nếu chỉ yêu cầu học sinh viết kiểm điểm mà không can thiệp vào nguyên nhân gốc rễ, thì rất khó tạo ra sự thay đổi bền vững”, chuyên gia nói.
Một trong những vấn đề được quan tâm nhất hiện nay là tình trạng học sinh sử dụng thuốc lá điện tử. Nhiều em cho rằng thuốc lá điện tử “ít hại”, “không mùi”, dễ giấu, nên không coi đây là vi phạm nghiêm trọng. Khi bị phát hiện, việc viết kiểm điểm đôi khi chỉ được xem như “thủ tục bắt buộc”.
Các chuyên gia y tế cảnh báo, nicotine trong thuốc lá điện tử có thể gây nghiện mạnh, ảnh hưởng đến não bộ đang phát triển của học sinh. Do đó, việc xử lý vi phạm không thể chỉ dừng lại ở kiểm điểm, mà cần kết hợp tư vấn tâm lý, giáo dục sức khỏe và theo dõi lâu dài.
Tương tự, bạo lực học đường là hành vi để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần. Trong những trường hợp này, bản kiểm điểm nếu được thực hiện đúng cách – với sự hướng dẫn của giáo viên, chuyên gia tâm lý – có thể giúp học sinh nhận thức rõ mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, đối với các vụ việc bạo lực nghiêm trọng hoặc tái phạm nhiều lần, cần có các biện pháp hỗ trợ và can thiệp sâu hơn, như tư vấn bắt buộc, lao động công ích trong trường, hoặc chuyển hồ sơ sang các cơ quan chức năng khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Dự thảo Thông tư cũng nhấn mạnh vai trò của phụ huynh trong việc phối hợp giáo dục học sinh. Khi học sinh vi phạm, việc gia đình cùng tham gia quá trình giáo dục, giám sát sau kỷ luật là yếu tố then chốt để ngăn ngừa tái phạm.
Một phụ huynh có con học THCS chia sẻ: “Tôi không phản đối việc giảm hình thức kỷ luật nặng, nhưng mong nhà trường có hướng dẫn cụ thể để phụ huynh biết mình cần làm gì sau khi con viết kiểm điểm”.
Nhiều giáo viên cho rằng, để bản kiểm điểm phát huy hiệu quả, cần có tiêu chí đánh giá cụ thể, tránh tình trạng làm cho có. Nội dung kiểm điểm nên được hướng dẫn theo hướng phản tư: học sinh hiểu sai ở đâu, hậu quả là gì, kế hoạch sửa chữa ra sao và ai sẽ giám sát quá trình đó.
Bên cạnh đó, nhà trường cần xây dựng quy trình theo dõi sau kỷ luật, đảm bảo học sinh thực sự thay đổi hành vi, thay vì chỉ hoàn thành “một tờ giấy”.
Dự thảo Thông tư thể hiện nỗ lực của ngành giáo dục trong việc xây dựng môi trường học đường an toàn, không bạo lực, không khói thuốc, nơi kỷ luật gắn liền với giáo dục và yêu thương. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, không thể trông chờ vào một hình thức kỷ luật duy nhất.
Các chuyên gia thống nhất rằng, bản kiểm điểm có thể là điểm khởi đầu, nhưng sức răn đe thực sự đến từ sự nhất quán trong thực thi, sự đồng hành của gia đình và các giải pháp hỗ trợ tâm lý – giáo dục toàn diện.
Việc lấy bản kiểm điểm làm hình thức kỷ luật cao nhất phản ánh xu hướng tiến bộ trong giáo dục, nhưng cũng đặt ra trách nhiệm lớn hơn cho nhà trường và xã hội. Câu hỏi không chỉ là “có đủ răn đe hay không”, mà là chúng ta đã chuẩn bị đủ nguồn lực, cơ chế và con người để biến kỷ luật thành cơ hội giáo dục hay chưa?
Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách dự thảo được hoàn thiện và triển khai trong thực tế – nơi mỗi vi phạm học đường không chỉ được ghi nhận, mà còn được xử lý bằng sự thấu hiểu, kiên trì và trách nhiệm chung của cả cộng đồng giáo dục.
Hoàng Dung
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. các trường bắt buộc được đánh dấu (*)
.jpg)
.jpg)
Danh sách bình luận